Máy nén khí là “trái tim” của nhiều nhà máy và cơ sở sản xuất, cung cấp nguồn năng lượng khí nén không thể thiếu. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp lại mắc phải một sai lầm chết người, biến cỗ máy quan trọng này thành bệnh nhân: Sử dụng sai loại dầu nhớt.
Nhiều người cho rằng dầu nhớt nào cũng như nhau và dùng dầu động cơ ô tô để thay thế cho dầu máy nén khí chuyên dụng. Sai lầm tưởng chừng nhỏ này lại là nguyên nhân gây ra hàng loạt “căn bệnh” nhức nhối, từ giảm hiệu suất nén, tăng chi phí điện năng, cho đến nguy cơ cháy nổ đáng sợ. Bài viết này sẽ vạch trần sai lầm kỹ thuật phổ biến này và lý giải tại sao bạn cần phải sử dụng dầu chuyên dụng.
Contents
1 Dầu Máy Nén Khí Khác Biệt Hoàn Toàn So Với Dầu Động Cơ
Nguyên lý hoạt động của máy nén khí (loại trục vít hoặc piston) hoàn toàn khác biệt so với động cơ đốt trong, do đó, chúng cần một loại dầu bôi trơn với các đặc tính riêng biệt.
1.1. Môi Trường Nhiệt Độ Cực Cao
Máy nén khí tạo ra nhiệt độ rất cao, đặc biệt là tại điểm nén và xả khí (có thể lên tới – hoặc hơn).
- Dầu Động Cơ: Được thiết kế để hoạt động trong môi trường có nhiên liệu và sản phẩm cháy (acid, nước). Tuy nhiên, khả năng chống oxy hóa ở nhiệt độ cao kéo dài của dầu động cơ kém hơn dầu máy nén khí chuyên dụng.
- Dầu Máy Nén Khí Chuyên Dụng: Được sản xuất, thường là dầu tổng hợp, với khả năng ổn định nhiệt vượt trội. Chúng được bổ sung phụ gia chống oxy hóa mạnh mẽ để duy trì tính chất vật lý (độ nhớt) và hóa học trong suốt chu kỳ hoạt động dài.
1.2. Vấn Đề Nước và Độ Ẩm
Máy nén khí làm việc với không khí, và không khí luôn chứa hơi nước. Quá trình nén khí làm nước ngưng tụ và hòa lẫn vào dầu.
- Dầu Động Cơ: Không có tính năng tách nước tốt, khiến nước dễ dàng nhũ hóa với dầu, tạo thành bùn và gây gỉ sét các chi tiết kim loại bên trong.
- Dầu Máy Nén Khí: Có khả năng tách nước (demulsibility) tuyệt vời. Nước sẽ tách ra khỏi dầu và được xả định kỳ qua van, giúp bảo vệ các chi tiết khỏi sự ăn mòn.
2 Hậu Quả Kinh Hoàng Của Việc Dùng Dầu Sai Loại
Việc cố gắng tiết kiệm bằng cách sử dụng dầu nhớt ô tô hoặc dầu thủy lực thay cho dầu máy nén khí sẽ dẫn đến những “căn bệnh” nghiêm trọng và tốn kém.
2.1. Tạo Cặn Carbon và Tắc Nghẽn Hệ Thống
Đây là hậu quả nguy hiểm nhất. Dầu động cơ không chịu được nhiệt độ cao lâu dài sẽ bị phân hủy và hóa cứng, tạo thành cặn carbon (coke) bám vào các bộ phận quan trọng.
- Tắc Bộ Tách Dầu (Separator): Cặn carbon bám vào bộ tách dầu làm giảm hiệu suất tách dầu khỏi khí nén. Dầu sẽ bị cuốn theo khí nén đi ra ngoài (hao dầu), và khí nén đầu ra bị nhiễm dầu, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cuối cùng.
- Tắc Cửa Xả Khí: Cặn tích tụ làm tắc nghẽn các van và đường ống xả, làm tăng áp suất ngược, buộc máy nén phải làm việc nặng hơn, tốn điện năng và giảm tuổi thọ.
2.2. Nguy Cơ Cháy Nổ Cao (Flash Point)
Điểm chớp cháy (Flash Point) là nhiệt độ tối thiểu mà hơi dầu có thể bắt lửa khi tiếp xúc với nguồn nhiệt.
- Dầu Động Cơ: Thường có điểm chớp cháy thấp hơn dầu máy nén khí chuyên dụng, đặc biệt là dầu tổng hợp.
- Nguy hiểm: Do nhiệt độ tại đầu ra khí nén rất cao, việc sử dụng dầu có điểm chớp cháy thấp sẽ tạo ra nguy cơ cháy nổ (Fire/Explosion) bên trong hệ thống nén khí, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Đây là rủi ro không thể đánh đổi.
2.3. Giảm Hiệu Suất Nén Khí
Dầu không phù hợp sẽ không duy trì được độ nhớt cần thiết ở nhiệt độ hoạt động, dẫn đến:
- Rò rỉ khí nén: Màng dầu yếu không thể làm kín hoàn toàn khe hở giữa các cánh quạt vít, gây rò rỉ khí nén ngược lại, làm giảm áp suất đầu ra.
- Tăng Chi Phí Điện: Để bù đắp cho sự rò rỉ và tắc nghẽn, máy nén khí phải chạy lâu hơn và tải nặng hơn, làm tăng đáng kể chi phí điện năng hàng tháng của nhà máy.
3 Lời Khuyên Kỹ Thuật Khi Lựa Chọn Dầu Máy Nén Khí
Để đảm bảo máy nén khí hoạt động ổn định và an toàn, hãy tuân thủ nguyên tắc sau:
- Luôn ưu tiên Dầu Tổng Hợp: Dầu máy nén khí tổng hợp (Synthetic Compressor Oil) mang lại hiệu suất tốt nhất về ổn định nhiệt, chống tạo cặn và kéo dài chu kỳ thay dầu (thường là 4.000 – 8.000 giờ, so với dầu khoáng là 1.000 – 2.000 giờ).
- Đúng ISO VG: Chọn đúng cấp độ nhớt ISO VG (thường là VG 32, VG 46, VG 68) theo khuyến nghị của nhà sản xuất máy nén khí (ví dụ: Atlas Copco, Sullair, Hitachi).
- Không Pha Trộn: Tuyệt đối không pha trộn dầu chuyên dụng với dầu động cơ hoặc các loại dầu khác. Nếu chuyển đổi giữa các loại dầu, hãy đảm bảo hệ thống đã được xả dầu cũ và làm sạch hoàn toàn.
- Kiểm tra và Phân Tích Dầu: Thường xuyên kiểm tra mức dầu và theo dõi màu sắc. Trong môi trường công nghiệp, việc phân tích dầu định kỳ là cần thiết để theo dõi mức độ oxy hóa và hàm lượng kim loại mài mòn.
Kết Luận: Đừng Mua Rủi Ro Bằng Giá Rẻ
Máy nén khí là tài sản quan trọng, và việc bảo dưỡng nó bằng dầu nhớt chuyên dụng là một khoản đầu tư bắt buộc, không phải chi phí tùy chọn. Hãy loại bỏ ngay sai lầm dùng dầu động cơ cho máy nén khí để tránh những “căn bệnh” và rủi ro cháy nổ không đáng có.
Liên hệ và tư vấn
Nếu bạn chưa biết mua dầu nhớt uy tín, chất lượng ở đâu, QTEX l là lựa chọn đáng tin cậy. Bạn có thể tham khảo các sản phẩm dầu nhớt cho ô tô, xe máy và thiết bị công nghiệp để lựa chọn sản phẩm phù hợp.
Mọi thắc mắc hoặc cần tư vấn kỹ thuật:
-
-
Hotline: 02873 004 165
-
Fanpage QTEX tại đây: Trao đổi trực tiếp để được hỗ trợ nhanh chóng
-
QTEX cam kết mang đến giải pháp bôi trơn toàn diện, sản phẩm chất lượng cao và dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp, giúp bạn an tâm vận hành động cơ trong mọi điều kiện
